• Kontradmirał Jerzy Tumaniszwili
      • Kontradmirał Jerzy Tumaniszwili

      • 25.11.2021 10:00
      • Kontradmirał Jerzy TUMANISZWILI urodził się 21 czerwca 1916r. w Polsce. Z pochodzenia był Gruzinem. Początkowo służył w polskiej Marynarce Wojennej jako oficer kontraktowy. Był absolwentem Gimnazjum Męskiego im. Karola Brzostowskiego w Suwałkach.
      • Był słuchaczem Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej, 15 października 1938r. promowany został na stopień podporucznika marynarki. Od listopada 1938 do marca 1939r. uczestniczył w Kursie Aplikacyjnym dla Podporuczników Marynarki i służył w Kadrze Floty w Gdyni. Od marca 1939 do sierpnia 1940r. był oficerem wachtowym niszczyciela „Burza”, potem II oficerem broni podwodnej podczas przejęcia tego okrętu w ramach planu operacyjnego „Peking” z Gdyni do Anglii oraz pierwszego ataku na niemiecki okręt podwodny 7 września 1939r., patroli na Morzu Północnym, kampanii norweskiej i boju pod Calais 24 maja 1940r. Od 5 października 1940 do 30 kwietnia 1941r. pełnił obowiązki I oficera broni podwodnej na przejętym przez Polską Marynarkę Wojenną francuskim niszczycielu „Ouragan” do czasu zwrócenia okrętu marynarce wojennej Wolnych Francuzów. Następnie kierował grupą marynarzy przeznaczonych do obsadzenia niszczyciela „Krakowiak”, skierowanych do Gunnery School. 3 maja 1941r. został zakontraktowany jako porucznik marynarki, co było równoznaczne z awansem do tego stopnia i 13 maja 1941r. został wyznaczony na niszczyciel „Krakowiak”, będący jeszcze w stadium budowy, jako II oficer artylerii. Od 20 kwietnia 1941 do 28 grudnia 1942r. służył na ORP „Krakowiak” podczas działań na kanale La Manche, od 30 sierpnia 1941r. do czasu skierowania go na Kurs Oficerski Artylerii Morskiej był I oficerem artylerii tego okrętu.

        W dniu 30 września 1941r. otrzymał obywatelstwo polskie. Brał udział 8 maja 1942r. w rajdzie na Lofoty i działaniach na kanale La Manche. Od 15 maja do 5 sierpnia 1942r. był słuchaczem V Kursu Oficerskiego Artylerii Morskiej. Następnie, od sierpnia do grudnia 1942r. uczestniczył w patrolach na kanale La Manche i walkach z bateriami nadbrzeżnymi. 14 października 1942r. został ranny w nogę podczas bitwy ze ścigaczami.

        Od 28 grudnia 1942 do grudnia 1943r, pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty jako kierownik grupy artylerii. Od 3 stycznia 1944 do 12 lutego 1945r. był I oficerem artylerii na niszczycielu „Piorun”, i brał udział w działaniach na północnym Atlantyku, akcjach przeciw niemieckiemu pancernikowi „Tirpitz” w kwietniu 1944r. oraz wsparciu lądowania w Normandii, bitwach pod Ouessant i pod Jersey w czerwcu 1944, patrolach biskajskich i zatopieniu łamacza blokady „Sauerland” 12 sierpnia 1944r., akcjach przy brzegach Francji i działaniach w ramach brytyjskiej 23 Flotylli Niszczycieli.

        Od 12 lutego 1945r. był oficerem artylerii Floty. 3 maja 1945r. został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari za odwagę i męstwo wykazane podczas walki z zespołem niemieckich poławiaczy min w nocy 13/14 czerwca 1944r. oraz awansowany do stopnia kapitana marynarki. Na podstawie Zarządzenia Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego z 10 listopada 1990r. otrzymał awans na kolejny stopień wojskowy – komandora podporucznika. W październiku 1950r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Był czynnym członkiem Stowarzyszenia Marynarki Wojennej i uczestnikiem jego pierwszych światowych zjazdów. Opublikował kilkadziesiąt artykułów zawierających wspomnienia i opracowania dotyczące Polskiej Marynarki Wojennej. Rozpoczął działalność publicystyczną już podczas wojny na łamach „Polski Walczącej”, pisząc niekiedy pod pseudonimem „Jerzy Traper”, a po wojnie publikował w „Naszych Sygnałach”, czasopiśmie Stowarzyszenia Marynarki Wojennej, ostatnio na łamach „Przeglądu Polskiego”, dodatku literacko-społecznego wychodzącego w Nowym Jorku „Nowego Dziennika”, Jest też członkiem zwyczajnym nowojorskiego Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce.

        Za szczególne zasługi w II wojnie światowej został odznaczony: Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, trzykrotnie Krzyżem Walecznych i czterokrotnie Medalem Morskim oraz norweskim Medalem za Narwik.

        W sierpniu 2008 roku postanowieniem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego został awansowany do stopnia kontradmirała (w stanie spoczynku).

        Zmarł 9 grudnia 2010 na Florydzie.

      • Wróć do listy artykułów